Ẩm thực Việt Nam có vô vàn món ngon luôn sẵn sàng đợi bạn khám phá và thưởng thức. Trong khuôn khổ bài viết hôm nay, GOZ LIST muốn chia sẻ đến bạn đọc 20 món ăn Việt Nam nổi tiếng mà ai cũng nên thử một lần trong đời.
Bánh mì
Bánh mì Việt Nam (gọi tắt là bánh mì) là một món ăn Việt Nam, với lớp vỏ ngoài là một ổ bánh mì nướng có da giòn, ruột mềm, còn bên trong là phần nhân. Tùy theo văn hóa vùng miền hoặc sở thích cá nhân, người ta có thể chọn nhiều nhân bánh mì khác nhau. Tuy nhiên, loại nhân bánh truyền thống thường chứa chả lụa, thịt, cá, thực phẩm chay hoặc mứt trái cây, kèm theo một số nguyên liệu phụ khác như patê, bơ, rau, ớt và đồ chua.
Bánh mì được xem như một loại thức ăn nhanh bình dân và thường được tiêu thụ trong bữa sáng hoặc bất kỳ bữa phụ nào trong ngày. Vào tháng 3 năm 2012, chuyên trang du lịch của tờ The Guardian đã bình chọn bánh mì Sài Gòn thuộc top 10 món ăn đường phố ngon và hấp dẫn nhất thế giới.
Phở
Phở là một món ăn truyền thống của Việt Nam, có nguồn gốc từ Nam Định, Hà Nội và được xem là một trong những món ăn tiêu biểu cho nền ẩm thực Việt Nam. Thành phần chính của phở là bánh phở và nước dùng cùng với thịt bò hoặc thịt gà. Thịt dùng cho món phở là thịt bò (với đủ loại thịt bắp, nạm, gầu được làm tái, hay chín hẳn) hoặc thịt gà (gà ta già luộc, xé thịt cho thịt ngọt đậm đà). Ngoài ra phở cũng được ăn kèm với rau thơm, tương ớt, nước mắm, giá và đặc biệt không thể thiếu chanh.
Nước dùng cho nồi phở thường là nước dùng trong được ninh từ xương bò (hoặc xương lợn), kèm theo nhiều loại gia vị bao gồm quế, hồi, gừng nướng, thảo quả, sá sùng, đinh hương, hạt mùi, hành khô nướng. “Bánh phở” theo truyền thống được làm từ bột gạo, tráng thành tấm mỏng rồi cắt thành sợi.
Bún bò huế
Bún bò là một trong những đặc sản của xứ Huế, mặc dù món bún này phổ biến trên cả ba miền ở Việt Nam và cả người Việt tại hải ngoại. Các địa phương khác gọi là “bún bò Huế” để chỉ xuất xứ của món ăn này. Món ăn có nguyên liệu chính là bún, thịt bắp bò, giò heo, cùng nước dùng có màu đỏ đặc trưng và vị sả và ruốc. Đôi khi tô bún còn được thêm vào thịt bò tái, chả cua, và các loại nguyên liệu khác tùy theo sở thích của người nấu.
Thịt bò có thể được cắt mỏng, nhúng vào nước dùng đang sôi trước khi cho vào tô bún (gọi là thịt bò tái). Người ta cũng thường cho thêm một ít ớt bột và gia vị vào tô bún rồi ăn với rau sống gồm giá, rau thơm, xà lách, rau cải con, bắp chuối cắt nhỏ. Trong nước dùng của bún, người Huế thường nêm vào một ít mắm ruốc, góp phần làm nên hương vị rất riêng của nồi bún bò Huế. Sau khi xương bò được hầm chín tới, người ta thường thêm vào một ít chả heo hay chả cua được quết nhuyễn.
Bún riêu
Bún riêu cua là một món ăn truyền thống Việt Nam, được biết đến rộng rãi trong nước và quốc tế. Món ăn này gồm bún (bún rối hoặc bún lá) và ‘riêu cua’ làm từ gạch cua và thịt cua giã. Bún riêu thường được ăn kèm với rau sống, thêm chút mắm tôm giúp tăng hương vị. Đây là món ăn có vị chua thanh, ăn vào mùa hè rất mát nên được người Việt rất ưa thích. Trên các đường phố của Việt Nam có rất nhiều hàng quán bán bún riêu.
Hủ tiếu
Hủ tiếu (bắt nguồn từ tiếng Triều Châu “粿條” guê diou, âm Hán Việt: quả điều), còn được viết là hủ tíu (trong phương ngữ tiếng Việt miền Nam tiếu đồng âm với tíu), là món ăn dùng chế phẩm gạo dạng sợi của người Triều Châu và người Mân Nam, có nhiều điểm tương tự như sa hà phấn của người Quảng Đông và bản điều của người Khách Gia, được truyền nhập tới nhiều vùng ở trong và ngoài nước Trung Quốc, trở thành món ăn thường gặp ở vùng Hoa Nam Trung Quốc và khu vực Đông Nam Á như ở miền Nam Việt Nam, Campuchia, Lào, Thái Lan, Singapore.
Nguyên liệu chính của món hủ tiếu là bánh hủ tiếu, nước dùng chính là với thịt bằm nhỏ, lòng heo nấu cùng. Sau đó trụng sơ bánh hủ tiếu với nước dùng, rồi cho các nguyên liệu phụ vào như giá đỗ, hẹ, thịt bằm vào. Có thể ăn với thịt bò viên, hải sản và tương ớt, tương đen.
Cơm tấm
Cơm tấm, cơm sườn, hay Cơm tấm Sài Gòn là một món ăn Việt Nam có nguyên liệu chủ yếu từ gạo tấm. Dù có nhiều tên gọi ở các vùng miền khác nhau, tuy nhiên nguyên liệu và cách thức chế biến của món ăn trên gần như là giống nhau. Một dĩa cơm tấm truyền thống thường sẽ có cơm tấm, nước mắm, mỡ hành ăn kèm với sườn nướng, bì, chả, trứng ốp la và đồ chua.
Ngày nay, Cơm tấm là một trong những món ăn phổ biến và được coi là một phần của “văn hóa Sài Gòn”. Sự phổ biến của món ăn lớn đến nỗi đã có một câu nói ẩn dụ phổ biến rằng: “Người Sài Gòn ăn Cơm Tấm như người Hà Nội ăn Phở”.
Tháng 3 năm 2012, trong một bài báo CNN đã nhận xét rằng Cơm tấm là món ăn hè phố bình dân hấp dẫn. Cũng vào ngày 1 tháng 8 năm 2012, Tổ chức Kỷ lục châu Á đã công nhận kỷ lục Châu Á về giá trị ẩm thực cho Cơm tấm Sài Gòn cùng chín món ăn Việt Nam khác.
Cơm lam
Cơm lam là loại cơm được làm từ gạo (thường là gạo nếp) cùng một số nguyên liệu khác, cho vào ống tre, giang, nứa và nướng chín trên lửa. Cơm lam được dọn ra ăn cùng với thịt gà hay thịt lợn rừng nướng. Tuy nhiên, cơm lam ngon nhất khi ăn với muối vừng (mè).
Cơm lam là món ăn đặc trưng của các dân tộc vùng Tây Bắc Việt Nam và các vùng Đông Bắc Việt Nam, Tây Nguyên và một số dân tộc tại Lào, Thái Lan, Campuchia, Myanmar và Trung Quốc.
Chả cá Lã Vọng
Chả cá Lã Vọng là tên của món chả cá đặc sản Hà Nội. Đây là món chả làm từ cá (thường là cá lăng) thái miếng đem tẩm ướp, nướng trên than củi rồi rán lại trong chảo mỡ, do gia đình họ Đoàn tại số nhà 14 phố Chả Cá (trước đây là phố Hàng Sơn) trong khu phố cổ giữ bí quyết kinh doanh từ năm 1871 và đặt tên cho nó như trên.
Cá làm chả thường là cá lăng tươi. Đây là loại cá ít xương, ngọt thịt và thơm. Thịt cá được lọc theo kiểu lạng từ hai bên sườn, thái mỏng, ướp với nước cốt riềng, nghệ, mẻ, hạt tiêu, mắm tôm theo một phương cách bí truyền đặc biệt ít nhất 2 giờ đồng hồ, rồi kẹp vào vỉ nướng chả có quết một lớp mỡ cho đỡ dính.
Khi ăn, gắp từng miếng cá ra bát, rưới nước mỡ đang sôi lên trên, ăn kèm bún, bánh đa nướng, lạc rang, thìa là, hành hoa, dọc hành chẻ nhỏ ngâm dấm, rau mùi, húng Láng và mắm tôm.
Mì quảng
Mỳ Quảng là một món ăn đặc sản đặc trưng của Quảng Nam và Đà Nẵng, Việt Nam. Mỳ Quảng thường được làm từ bột gạo xay mịn với nước từ hạt dành dành và trứng cho có màu vàng và tráng thành từng lớp bánh mỏng, sau đó thái theo chiều ngang để có những sợi mỳ mỏng khoảng 5 -10mm.
Dưới lớp mỳ là các loại rau sống, Mỳ Quảng phải ăn kèm với rau sống 9 vị thì mới tạo nên được hương vị nồng nàn: húng quế, xà lách tươi, cải non mới nụ, giá trắng có thể được trụng chín hoặc để sống, ngò rí, rau răm với hành hoa thái nhỏ và thêm hoa chuối cắt mỏng.
Trên mỳ là thịt lợn, tôm, thịt gà, thịt cá lóc (đôi khi có trứng luộc) cùng với nước dùng được hầm từ xương heo. Người ta còn bỏ thêm lạc rang khô và giã dập, hành lá thái nhỏ, rau thơm, ớt đỏ… Thông thường nước dùng được gọi là nước nhưng đây cũng là một loại nước lèo nhưng rất cô đặc và ít nước.
Bánh xèo
Bánh xèo là món ăn rất nổi tiếng ở Việt Nam. Tại miền Nam Việt Nam, bánh có cho thêm trứng và người ta ăn bánh xèo chấm nước mắm chua ngọt. Tại miền Bắc Việt Nam, nhân bánh xèo ngoài các thành phần như tôm, thịt còn thêm củ đậu thái mỏng hoặc khoai môn thái sợi.
Các loại rau ăn kèm với bánh xèo rất đa dạng gồm rau diếp, cải xanh, rau diếp cá, tía tô, rau húng, lá quế, lá cơm nguội non… Ở Cần Thơ có thêm lá chiết, ở Đồng Tháp thêm lá bằng lăng, ở Vĩnh Long có thêm lá xoài non, ở Bạc Liêu có thêm lá cách. Cầu kỳ nhất là ở các vùng miền Trung Việt Nam, ngoài rau sống, còn thêm quả vả chát, khế chua.
Gỏi cuốn
Gỏi cuốn hay còn được gọi là nem cuốn (phương ngữ Bắc bộ), là một món ăn khá phổ biến ở Việt Nam. Gỏi cuốn có xuất xứ từ Miền nam Việt Nam với tên gọi là gỏi cuốn – với các nguyên liệu gồm rau xà lách, húng quế, tía tô, tôm khô, rau thơm, thịt luộc, tôm tươi, tất cả được cuộn trong vỏ bánh tráng và dùng kèm với nước chấm.
Bún chả
Bún chả là một món ăn của Việt Nam, bao gồm bún, chả thịt lợn nướng trên than hoa và bát nước mắm chua cay mặn ngọt. Món ăn xuất xứ từ miền Bắc Việt Nam, là thứ quà có sức sống lâu bền nhất của Hà Nội, nên có thể coi đây là một trong những đặc sản đặc trưng của ẩm thực Hà thành. Bún chả có nét tương tự món bún thịt nướng ở miền Trung và miền Nam, nhưng nước mắm pha có vị thanh nhẹ hơn.
Chả giò
Chả giò, còn được gọi là nem rán, là một món ăn phổ biến trong ẩm thực Việt Nam và thường được dùng làm món khai vị ở Châu Âu và Bắc Mỹ, nơi có nhiều cộng đồng người Việt đông đảo.
Cấu trúc chính của một cuộn chả giò thường là thịt xay đã được tẩm ướp gia vị, nấm, miến và các loại rau thái hạt lựu như cà rốt, su hào và củ đậu, được cuộn lại trong một tấm bánh tráng ẩm. Sau đó cuộn được chiên ngập dầu cho đến khi lớp bánh tráng trở nên giòn và có màu vàng nâu.
Chè
Chè là một món ăn được dùng làm món tráng miệng trong ẩm thực Châu Á, nó có xuất xứ từ Trung Quốc, Việt Nam và nhiều quốc gia khác như Thái Lan, Campuchia… Đây là một món nước, trong đó nguyên liệu quan trọng nhất là đường ăn. Nguyên liệu nấu chè rất phong phú đa dạng: các loại đậu, đỗ, gạo, nếp, ngũ cốc, trái cây, củ và thậm chí ở Huế còn có chè bột lọc thịt quay.
Có thể nói Việt Nam là thiên đường dành cho các tín đồ hảo ngọt hay thích ăn chè khi có đến hàng chục loại chè khác nhau, có thể kể đến như: chà bà ba, chè bưởi, chè chuối, che bột lọc, chè hoa cau, chè sương sa hạt lựu, chè thưng, chè trôi nước, …
Cà phê
Hương vị cà phê đậm đà luôn để lại ấn tượng mạnh cho khách du lịch khi đặt chân đến Việt Nam. Cách người Việt Nam rang, ủ và thưởng thức cà phê hoàn toàn khác những nơi khác trên thế giới. Ở đây, cà phê được rang từ từ khoảng 15 phút với nhiệt độ thấp, trong khi ở những quốc gia khác, cà phê thường được rang bằng máy.
Trong khi việc sử dụng máy pha cà phê trở nên thông dụng trên thế giới, thì người Việt Nam lại pha cà phê bằng phin. Với phin, cà phê sẽ nhỏ giọt từ từ để chắt lọc được những tinh tuý của cà phê, giữ được nhiều hương vị hơn pha máy. Đây cũng là cách pha “cà phê phin” truyền thống.
Tổng kết
Vậy là chúng ta vừa khám phá xong 20 món ăn Việt Nam nổi tiếng không chỉ trong nước mà còn được đông đảo du khách Quốc tế công nhận. Cùng GOZ LIST tổng kết xem danh sách lần này bao gồm những món ăn nào nhé:
- Phở
- Bánh mì
- Bún bò huế
- Bún riêu
- Hủ tiếu
- Cơm tấm
- Cơm lam gà nướng
- Chả cá lã vọng
- Mì quảng
- Bánh xèo
- Gỏi cuốn
- Bún chả
- Chè
- Cà phê
